Ks. prałat Eugeniusz Goliński urodził się 20 czerwca 1929 r. w Urzędowie, jako syn Aleksandra i Franciszki z d. Grabowska. Ochrzczony został w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Urzędowie 29 czerwca 1929 r. (akt 66/1929). Okres dzieciństwa spędził pod opieką rodziców. Po ukończeniu siedmiu lat zaczął uczęszczać do siedmioklasowej Szkoły Powszechnej w Urzędowie. Wówczas, jak zapisał w swym życiorysie, „ujawniły się pierwsze moje pragnienia bycia księdzem, kiedy zostałem zapisany przez księdza proboszcza do kółka ministrantów. Jako ministrant bardzo lubiłem służyć do Mszy św. i wówczas pogłębiałem w sobie myśl i z całego serca pragnąłem, abym kiedyś mógł zostać kapłanem”.
Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1943 r. wskutek ciężkich warunków miał świadomość, że przerwie naukę, lecz tak się nie stało. Rodzice postanowili dalej kształcić swego syna. Zakres nauki dwóch klas gimnazjalnych przerobił prywatnie, a z chwilą utworzenia Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego Ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego w 1945 r. w Urzędowie, na postawie egzaminu został przyjęty do klasy trzeciej. Gimnazjum ukończył 28 czerwca 1947 r.
Eugeniusz Goliński idąc za głosem powołania w dniu 27 sierpnia 1947 r. złożył dokumenty do Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Lubelskiej i rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne. W podaniu do Rektora napisał: „Prośbę swoją motywuję jedynie tylko zamiłowaniem do stanu duchownego. Moim marzeniem jest zostać kapłanem, by móc w przyszłości pracować na chwalę Boga i pożytek zbawienny dla ludzi”.
W czasie wakacji kleryk Eugeniusz przebywał w domu rodzinnym w Urzędowie, a ksiądz proboszcz Jan Łazicki poświadczał dobrą opinię o kleryku. W 1948 r. napisał: „Zachowanie jego było bardzo dobre. Stale bywał na Mszy św., często przystępował do spowiedzi i komunii św.” (18.09.1948). Rok później czytamy w opinii: „Jest bardzo pracowity. Uczył ministrantów służyć do Mszy św. przez całe wakacje” (29.09.1949).
W dniach od 4 do 26 września 1951 r. alumn Eugeniusz Goliński podczas praktyk wakacyjnych, które odbywał w parafii Potok Wielki, katechizował dzieci. Proboszcz tejże parafii, ks. Władysław Goliński w opinii napisał: „Wywiązał się ze swego zadania bardzo dobrze wykazując w tym kierunku duże zdolności. Do komunii św. przystąpiło 320 dzieci” (19.09.1951). Rok później tenże sam proboszcz napisał: „Od 9 do 31 sierpnia przeprowadził katechizację wakacyjną alumn Eugeniusz Goliński. W katechizacji brało udział więcej niż 300 dzieci. Zauważyłem jeszcze większe zainteresowanie nauką niż ubiegłego roku. Katechizacja zakończona została spowiedzią i uroczystą Komunią św. ku wielkiemu zadowoleniu księży i wiernych” (20.09.1952).
W opinii przed święceniami subiadiakonatu proboszcz parafii w Urzędowie informował: „Eugeniusza Golińskiego znam od 18 lat, uczyłem go w szkole powszechnej, a następnie w gimnazjum. Jako uczeń, jako ministrant był zawsze gorliwy w służbie Bożej, a w całej pełni zajaśniał swą gorliwością i roztropnością jako kleryk. Zachowanie się jego pod każdym względem było wzorowe. Sądzę, że Kościół i Ojczyzna będą mieli pociechę w przyszłości z młodego «lewity»” (21.12.1952).
Święcenia diakonatu otrzymał 1 lutego 1953 r. w katedrze lubelskiej z rąk biskupa Piotra Kałwy, zaś święcenia kapłańskie – 20 czerwca 1953 r. w kościele seminaryjnym Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie z rąk tegoż biskupa.
W dniu 11 lipca 1953 r. ks. dr Piotr Stopniak, wikariusz generalny upoważniony przez biskupa lubelskiego, skierował ks. neoprezitera Eugeniusza Golińskiego z dniem 18 lipca br. do parafii kolegiackiej pw. św. Tomasza Apostoła w Zamościu w celu odbycia praktyki duszpasterskiej przed mianowaniem go wikariuszem tejże parafii, co nastąpiło w dniu 19 sierpnia 1953 r.
Z dniem 6 maja 1961 r. Biskup Lubelski Piotr Kałwa mianował ks. Eugeniusza Golińskiego rektorem kościoła pw. św. Michała Archanioła w Zamościu pozostawiając go jednocześnie nadal na dotychczasowym stanowisku wikariusza współpracownika parafii kolegiackiej w Zamościu.
W dniu 30 października 1968 r. ks. Eugeniusz Goliński otrzymał zgodę na rozpoczęcie zajęć w Studium Pastoralnym przy Instytucie Teologii Pastoralnej w ramach Wydziału Teologicznego KUL.
Biskup Lubelski Bolesław Pylak w dniu 12 kwietnia 1979 r. erygował parafię pw. św. Michała Archanioła w Zamościu. Ks. Eugeniusz Goliński dopiero z dniem 26 października 1979 r. został odwołany ze stanowiska rektora kościoła św. Michała Archanioła oraz wikariusza współpracownika parafii pw. św. Tomasza Apostoła w Zamościu i mianowany administratorem nowo erygowanej parafii z prawami i obowiązkami proboszcza (L.dz. 1396/Gł/79).
W tym czasie ks. Goliński podjął szereg prac mających na celu między innymi przejęcie w wieczyste użytkowanie przez parafię pw. św. Michała Archanioła w Zamościu działki budowlanej potrzebnej dla rozbudowy domu parafialnego, przy ul. Reymonta 11.
Biskup lubelski Bolesław Pylak w dniu 9 września 1983 r. mianował ks. Eugeniusza Golińskiego kanonikiem honorowym Kapituły Zamojskiej, błogosławiąc mu na dalszą wierną służbę Kościołowi. W dniu 12 lutego 1990 r. tenże biskup powierzył ks. Golińskiemu urząd wicedziekana Dekanatu Zamość – Kolegiata. Po reorganizacji sieci dekanalnej w ramach młodej diecezji zamojsko-lubaczowskiej, bp Jan Śrutwa mianował ks. Golińskiego w dniu 1 września 1994 r. wicedziekanem Dekanatu Zamość. Urząd ten pełnił do dnia 7 listopada 1996 r.
W dniu 9 czerwca 1992 r. ks. Eugeniusz otrzymał od Biskupa Zamojsko-Lubaczowskiego Jana Śrutwy nominację na kanonika gremialnego kapituły katedralnej w Zamościu. Ponadto bp Jan Śrutwa powierzył ks. Eugeniuszowi 10 marca 1993 r. funkcję referenta ds. stałej formacji duchowieństwa, a także członka referatu socjalnego kurii diecezjalnej w Zamościu (05.03.1994 – 03.10.2013). Pełnił także funkcję Diecezjalnego Ojca Duchownego (08.04.1994) oraz Kierownika Duchowego Kurii Legionu Maryi przy parafii pw. św. Michała Archanioła w Zamościu (18.11.1995).
W maju 1996 r. ks. kan. Eugeniusz Goliński w piśmie skierowanym do bpa Jana Śrutwy napisał: „Wieczorna rozmowa z Księdzem Biskupem w dniu 17 maja 1996 r., w której Ksiądz Biskup wyraził prośbę, abym objął funkcje ojca duchownego w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie, była dla mnie wielkim przeżyciem. Czuję, że nie jestem przygotowany do tak odpowiedzialnego zadania. Jednak prośba Księdza Biskupa jest dla mnie poleceniem i jakimś znakiem ze strony samego Boga. W życiu kapłańskim wiele razy podejmowałem poważne ryzyka, zawsze w oparciu o Boga i pomoc Matki Bożej. Obecnie także podejmę, choć nie jest to dla mnie łatwe. 43 lata pracy w Zamościu. Kocham pracę duszpasterską, mimo że jest trudna. Kocham swoich parafian, cieszę się owocami pracy duszpasterskiej, osiągnięciami w budownictwie i wystroju rozbudowanej świątyni. Cieszę się budową „Centrum Pastoralnego”, z którym łączę wielkie nadzieje pracy duszpasterskiej wśród dzieci, dorosłych i młodzieży, widzę w nim w przyszłości wielkie dobro wiernych. Ale jako kleryk jeszcze, wobec Boga postanowiłem, że nie będę niczego domagał się od swego Biskupa i nie będę niczego odmawiał, co też obecnie czynię. Pozostaję do dyspozycji mojego Księdza Biskupa” (26.05.1996).
W dniu 7 listopada 1996 r. bp Jan Śrutwa odwołał ks. Eugeniusza Golińskiego ze stanowiska proboszcza parafii pw. św. Michała Archanioła w Zamościu oraz funkcji ojca duchownego kapłanów diecezji zamojsko-lubaczowskiej i wicedziekana Dekanatu Zamość i mianował ojcem duchownym w Wyższym Seminarium Duchownym z siedzibą w Lublinie. Za dotychczasową wieloletnią i wyjątkowo przykładną pracę duszpasterską biskup zamojsko-lubaczowski złożył serdeczne podziękowanie ks. Eugeniuszowi, licząc także że wykorzysta on swe bardzo bogate doświadczenie, nabyte przez wiele lat posługiwania kapłańskiego, w pracy formacyjnej przyszłych pokoleń kapłanów.
18 marca 1998 r. Ojciec Święty Jan Paweł II podniósł ks. Golińskiego do godności prałata, zaś 3 maja tegoż roku Rada Miasta Zamość przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Zamość.
W roku 2003 ks. Eugeniusz Goliński w piśmie skierowanym do Biskupa Jana Śrutwy napisał: „Powołując się na statuty Synodu Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej informuję, że 20 czerwca 1999 r. ukończyłem siedemdziesiąty rok życia. W związku z powyższym, uprzejmie proszę Księdza Biskupa o zwolnienie mnie z posługi ojca duchownego w seminarium i przeniesienie w stan emerytalny” (15.05.2003). Biskup Jan Śrutwa podanie przyjął, jednak ks. Eugeniuszowi przedłużył pełnienie funkcji ojca duchownego do końca czerwca 2004 r.
Biskup J. Śrutwa, stosownie do wcześniejszych ustaleń, w dniu 19 czerwca 2004 r. odwołał ks. Eugeniusza Golińskiego ze stanowiska ojca duchownego WSD Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej z siedzibą w Lublinie i przeniósł w stan emerytalny z zamieszkaniem w domu parafialnym parafii pw. św. Michała Archanioła w Zamościu.
Ksiądz Eugeniusz będąc na emeryturze w miarę swoich sił i zdrowia aktynie włączał się w posługę duszpasterską w parafii, której był pierwszym proboszczem. Szczególnie cenił sobie posługę w sakramencie pokuty i pojednania, z którego korzystało wielu wiernych.
Ks. Prałat Eugeniusz Goliński zmarł w Niedzielę Palmową, 5 kwietnia 2020 r. w Prywatnym Zakładzie Opiekuńczo-Pielęgnacyjnym Komarowie, po dłuższym okresie ciężkiej choroby.
Msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem Biskupa Diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona w Wielki Wtorek, 7 kwietnia 2020 r. o godz. 12.00 w kaplicy na cmentarzu parafialnym w Zamościu z udziałem jedynie najbliższej rodziny Zmarłego, co spowodowane było rygorami sanitarnymi w związku z panującą epidemią.
Ciało śp. ks. Golińskiego zostało złożone w grobowcu kapłańskim.
W kapłańskim testamencie ks. prałat Goliński zapisał:
„Wyrażając moja ostatnią wolę, pragnę wypowiedzieć bardzo serdeczne dziękczynienie Bogu w Trójcy Świętej Jedynemu za wszystkie dobrodziejstwa, jakie spłynęły na mnie z hojnej ręki Ojca: za dar wiary, za dar miłości i miłosierdzia, za dar kapłaństwa oraz za tak długie lata pełnienia posługi kapłańskiej. Wielki Boże, dobry Ojcze, uwielbiam Cię za Twe hojne dary. W Ojcowskiej dobroci prowadziłeś mnie przez trudne lata posługi kapłańskiej pośród różnych i licznych niebezpieczeństw dla duszy i ciała. Twoja moc i światło towarzyszyły mi pośród dni trudnych i mrocznych. Budziłeś we mnie świadomość odpowiedzialności za Kościół, za zbawienie dusz ludzkich i zbawienie własne. Dziękuję Ci, Ojcze najlepszy za błogosławiony dar wspomagający, za ziemską Matkę Twego Odwiecznego Syna, a naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. Była mi przewodniczką i czułą Matką, pośredniczką łask, opiekunką, natchnieniem i drogą do większego ukochania Ciebie, Boże. Dziękując, wyrażam skruchę i proszę o przebaczenie za wszystko, co nie było „tak” wobec Ciebie w moim kapłaństwie i w moim życiu. Okaż mi łaskawe Swoje miłosierdzie. […]
Dziękuję wszystkim księżom, którzy w moim dorastaniu kształtowali moje sumienie i miłość do Boga, oraz pomogli mi odczytać dar powołania kapłańskiego. Wyrażam serdeczną wdzięczność Bogu za dar spotkania w kapłaństwie wspaniałych księży, którzy byli dla mnie przykładem gorliwości duszpasterskiej i odpowiedzialności wobec Boga. W sposób szczególny wyrażam wdzięczność ks. kan. Franciszkowi Zawiszy, proboszczowi Kolegiaty Zamojskiej i dziekanowi zamojskiemu, u boku którego uczyłem się gorliwości w posłudze kapłańskiej przez 8 lat, jako wikariusz. Doznałem tam wiele dobroci, szacunku i przyjaźni kapłańskiej. A były to bardzo trudne czasy dla Kościoła w Polsce.
Serdeczną wdzięczność wyrażam dla moich Czcigodnych Księży Biskupów, tych z Lublina i naszego Zamościa. Dziękuję za ojcowską troskę, za decyzje i zaufanie wobec mojej osoby. Boże, Dobry Ojcze, bądź błogosławieństwem i mocą dla żyjących, a zmarłych obdarz szczęściem nieba.
Pisząc swój testament, ostanie słowo, chcę w tej chwili zwrócić całe moje kapłańskie serce, pełne wdzięczności do ludu Bożego, do wiernych, wśród których pełniłem posługę kapłańską: przez 8 lat w kolegiacie zamojskiej i przez wiele, wiele lat pośród wiernych skupiających się przy kościele św. Michała w Zamościu. Wiele było tu prac, wiele zmagań z trudnościami, wiele zwycięstw, które wspólnie odnosiliśmy dla większej chwały Boga, dla uwielbienia naszej kochanej Matki Nieustającej pomocy i dla naszego duchowego dobra. Wspólne prace, wspólny wysiłek przy remontach, rozbudowie i wystroju świątyni, budowie domu parafialnego i Centrum Pastoralnego. Dziękuję za wielki wspólny trud, za ogrom wykonanych prac. Dziękuję za zaufanie wobec mojej osoby. Dziękuję za serce i wspólną troskę, abyśmy we wszystkim wielbiąc Boga, znajdowali własne uświęcenie, a kiedyś wspólnie przebywali w domu Ojca w radości i chwale. Dziękując za wszystko, przepraszam wszystkich, jeśli sprawiłem jakąkolwiek przykrość, jeśli w czymkolwiek skrzywdziłem lub zgorszyłem i proszę o przebaczenie. Ze swojej strony przebaczam wszystkim, którzy poczuwaliby się do jakiejkolwiek winy wobec mnie. […]
O ile to możliwe, uprzejmie proszę, aby mnie pochowano w grobowcu księży na cmentarzu parafialnym w Zamościu, obok Czcigodnych Księży Zamojskich, z którymi wiele lat współpracowałem w posłudze duszpasterskiej” (09.04.2009).
Uroczysta Msza święta żałobna z udziałem kapłanów i wiernych w intencji śp. Ks. Eugeniusza w kościele parafialnym pw. św. Michała Archanioła w Zamościu zostanie odprawiona w najbliższym możliwym terminie po ustaniu epidemii koronawirusa.
Requiescat in pace.
Opracował: ks. Zygmunt Jagiełło
ZID 29(2020), nr 2, s. 321-326