Wyższe Seminarium Duchowne

Seminarium duchowne jako "serce diecezji" (por. DFK 4) ma być: "podstawowym doświadczeniem życia Kościoła"; "kontynuacją wspólnoty Apostołów zgromadzonych wokół Jezusa", "wspólnotą wychowawczą w drodze", "wspólnotą, która jest tak zespolona głęboką przyjaźnią i miłością, że można ją uznać za prawdziwą, szczęśliwą rodzinę (PDV 60). 

Diecezja otacza szczególną opieką tych, którzy przygotowują się do służby Kościołowi w kapłaństwie Chrystusowym. Wyrazem tej troski jest zapewnienie Wyższemu Seminarium Duchownemu Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej z siedzibą w Lublinie, powołanemu przez Biskupa w 1992 r., odpowiednich warunków materialnych i duchowych, gwarantujących alumnom właściwą formację do kapłaństwa. Seminarium jest częścią Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, z programem studiów seminaryjnych opartym o Ratio studiorum z 1999 roku i o wymogi uniwersyteckie.

Przygotowanie powołanych do kapłaństwa obejmuje formację ludzką, duchową, intelektualną i pastoralną (Ratio 150). Formacja ludzka (por. 151-158) jest fundamentem całej formacji kapłańskiej (por. PDV 43) i powinna sprzyjać urzeczywistnianiu prawdziwego człowieczeństwa (por. DFK 11; DWCH 2), kształtować miłość i dojrzałość uczuciową (por. PDV 44), prowadzić do dojrzałej wolności (por. DFK 6; 11) i formować odpowiedzialne sumienie (por. KDK 16; DFK 11). Formacja duchowa (por. Ratio 159-192) jest sercem formacji kapłańskiej (PDV 45), opiera się na ogólnym powołaniu do świętości (por. KK 39-42), ale posiada swój specyficzny charakter. W formacji tej istotna jest najpierw więź z Chrystusem (por. DFK 8; PDV 16; 47), następnie miłość pasterska i postawa służby (por. PDV 23; DK 12), radykalizm ewangeliczny (por. PDV 30) oraz duchowość misyjna, ekumeniczna i maryjna (por. Redemptoris missio; Ut unum sint; PDV 18; 82; DFK 8). Kapłan powinien odznaczać się wszechstronnym i głębokim rozumieniem wiary, którą ma głosić. Owo rozumienie wiary winno pogłębiać się podczas formacji intelektualnej seminarzystów (por. Ratio 193-206; PDV 51). W formacji intelektualnej alumnów należy kłaść nacisk na ich samodzielność i aktywność poprzez wprowadzanie fakultatywności niektórych przedmiotów, większą ilość ćwiczeń oraz różnorodność seminariów naukowych. 

Celem i zwornikiem całej formacji kandydatów do kapłaństwa jest formacja pastoralna (por. Ratio 207-219; PDV 57; DFK 16). Powinna ona obejmować dojrzałą refleksję pastoralną i odpowiednie praktyki duszpasterskie (por. PDV 55; 58; DFK 19). W formacji pastoralnej należy uwzględnić sytuację społeczno-religijną i zwyczaje Kościoła Zamojsko-Lubaczowskiego.

Wykładowcy i wychowawcy seminaryjni powinni tak przekazywać treści nauczania i wychowania, by alumni stale odczuwali potrzebę pogłębiania nauki seminaryjnej przez własne studium i osobisty wysiłek (por. PDV 79).