Parafia pw. Świętego Jana Chrzciciela Potok Górny

Do parafii należą miejscowości: Dąbrówka, Gózd Lipiński, Jedlinki, Naklik, Potok Górny, Szyszków, Wola Kulańska (Kolanka), Zagródki

Potok Górny początkowo nosił nazwę Wola Kulińska lub Nawsie, wymieniane są również nazwy Wilczy Potok, Dziewiczy Potok, Potok Ordynacki, Potok Górny i Potok Dolny. Król Henryk Walezy nadał Józefowi Wolińskiemu prawo do założenia tej wsi. W 1588 Potok znalazł się w dobrach Jana Zamoyskiego, a następnie Ordynacji Zamoyskiej, gdzie został w 1792 r. ośrodkiem klucza, przyjmując nazwę Potok Ordynacki. W 1973 r. Potok stał się stolicą samodzielnej gminy.

Barokowy kościół rzymskokatolicki pw. św. Jana Chrzciciela w Potoku Górnym został zbudowany w latach 1743-1754. Księgi parafialne dotyczące miejscowości są prowadzone w sposób ciągły od roku 1688. Pierwszy kościół został ufundowany w 1581 r. przez króla Stefana Batorego. Parafia istniała jeszcze przed 1581 r. i należała do diecezji przemyskiej aż do XIX wieku (dekanat tarnogrodzki archidiakonatu jarosławskiego). Terytorialnie parafia była rozległa.

Z biegiem lat szereg miejscowości odłączono od niej na rzecz powstających nowych parafii. Po Kongresie Wiedeńskim (1815) w granicach Galicji pozostały 2 wsie i obecnie tworzą one parafię w diecezji przemyskiej, również 2 wsie przeszły do parafii Huta Krzeszowska, wreszcie w r. 1919 powstała nowa parafia Lipiny.

Parafia została uposażona przez Stefana Batorego w r. 1581 (łan ziemi, łąka, 2 sadzawki, młyn). Rozwija się tu kult Matki Bożej, czego wyrazem są m.in. pielgrzymki do Leżajska, a pielgrzymuje w nich nawet ponad 300 parafian. Najtragiczniejsze czasy dla parafii Potok Górny oprócz zarazy cholery z 1777 r. to okres II wojny światowej, gdyż Potok Górny został dwukrotnie spacyfikowany. Los parafian w sposób tragiczny podzielili również księża: 19 XII 1943 r. zamordowano proboszcza, ks. Błażeja Nowosada, którego proces beatyfikacyjny się toczy, a jego kult jako męczennika się rozwija, natomiast 3 IX 1945 r. zamordowano proboszcza tej parafii ks. Ludwika Olechowskiego. Sługa Boży ks. Błażej Nowosad zginął 19 XII 1943 roku, w odwecie za zlikwidowanie przez oddziały partyzanckie kolaborującego z Niemcami Ukraińca Poryka. Oddziały ukraińskie pod dowództwem Włodzimierza Darmochwała wymordowały 19 mieszkańców, oraz spaliły większość zabudowań. Ks. Błażej Nowosad nie chciał opuszczać parafian pomimo wcześniejszych ostrzeżeń o zbliżającym się oddziale ukraińskim. Został zamordowany w sposób okrutny, m.in. zdzierano mu skórę z pleców i wyrywano paznokcie. Mimo tych okrutnych tortur, nie wydał swoich parafian, za co na koniec zabito go strzałem w głowę.

W latach 1990-1997 w wyniku starań, przyznano rejentalnie współwłasność cerkwi w Kulnie i cmentarza grzebalnego w Kulnie, parafii rzymskokatolickiej w Potoku Górnym i parafii prawosławnej w Tarnogrodzie. W 1997 r. Kulno przyłączono do parafii Bystre. Na terenie dawnej parafii Potok Górny znajdowały się 4 cerkwie unickie. Obecnie pozostała bardzo mała liczba prawosławnych. W archiwum parafii przechowuje się m.in. stare księgi parafialne od r. 1581, protokoły wizytacji biskupich i dziekańskich, oraz kronikę parafialną. Nie wiadomo kto był fundatorem pierwszego, drewnianego kościoła.

Z protokołu wizytacyjnego bpa przemyskiego z r. 1721 wynika, że został on zbudowany w r. 1583, konsekrowany - 11 XII 1611 r., przez bpa bakowskiego Walerego Lublinieckiego. Były w nim następujące ołtarze: główny, św. Jana Chrzciciela, św. Antoniego, św. Mikołaja, św. Kajetana, ołtarz w kaplicy MB Różańcowej, św. Franciszka i św. Józefa. Cmentarz przykościelny był ogrodzony parkanem, pokrytym daszkiem z gontu, na nim znajdowała się dzwonnica.
Obecnie istniejący kościół, św. Jana Chrzciciela, wybudowany w latach 1743-1754, głównie z fundacji ówczesnego proboszcza, ks. Grzegorza S. Jastrzębskiego, Teresy Zamoyskiej i Grabińskich. Kościół został konsekrowany 11 VII 1754 r. przez bpa Wacława Hieronima Sierakowskowkiego. Remontowany w 1922 r. i w 1935 r. W czasie remontu w latach 1936-1939 wykonano nowy sufit żelbetonowy, a dach pokryto blachą. W r. 1956 odnowiono wnętrza i z zewnątrz (wtedy zamalowano starą polichromię). W l. 1958-1960 i 1973 wykonano odnowienie kościoła. W latach 1990-1993 kościół był gruntownie remontowany.

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym
Sługa Boży ks. Błażej Nowosad (+1943), ks. Fryderyk Więckowski, ks. Stanisław Knap (+1995), ks. Jan Cimek (+1998), ks. Jan Wnuk (+2001)

Kościół filialny: Gózd Lipiński, Naklik