Parafia pw. Najświętszego Serca Jezusa Biszcza

Dekanat: Tarnogród

Biszcza 48; 23-425 Biszcza

tel.: 84 685 6025

Parafia pw. Najświętszego Serca Jezusa Biszcza
fot. ks. Jacek Rak
GPS: 50.400925, 22.650139

Księża pracujący w parafii

Msze Święte

Niedziele: 08:00 09:30 (Bukowina) 09:30 (Wólka Biska) 10:30 (Zynie) 12:00

Dni powszednie: 06:40


Odpust parafialny: Najświętszego Serca Pana Jezusa

Dane administracyjne

Liczba mieszkańców: 3439

Liczba katolików: 3240

Do parafii należą

Do parafii należą miejscowości: Biszcza I, Biszcza II, Borki, Budziarze, Bukowina, Wólka Biska, Zynie, Żary

Rys historyczny

Do kasaty unii w r. 1875 w Biszczy istniała parafia greckokatolicka. Później została zamieniona na prawosławną, która funkcjonowała do I wojny światowej. Łacinnicy należeli wówczas do parafii w Tarnogrodzie, jednak bliżej mieli do kościoła w Bukowinie, gdzie istniała filia parafii tarnogrodzkiej. Parafia łacińska w Biszczy została erygowana, 9 X 1919 r., przez bpa lubelskiego Mariana Fulmana. W granicach jej znalazły się wsie z parafii tarnogrodzkiej. Również w granicach nowej parafii znalazł się kościół filialny w Bukowinie. Łączność z dawną parafią została zachowana przez włączenie Biszczy do dekanatu tarnogrodzkiego. Po pewnym czasie od Biszczy odłączono Suszki na rzecz parafii Sól. Dawna parafia unicka posiadała 101 ha ziemi. Część tego uposażenia przejęła parafia prawosławna. W ponownym posiadaniu Kościoła katolickiego po I wojnie światowej pozostało już tylko 19,33 ha ziemi. W r. 1966 ziemia parafii została zabrana.

W dziejach społeczności katolickiej w Biszczy było kilka okresów ciężkich w XX w. Około r. 1927 katolicy musieli bronić swoich praw do świątyni przeciwko planom reaktywowania przy niej parafii prawosławnej. Szczególnie ciężkie lata przypadły na czas II wojny światowej: aresztowania, wywożenie do obozów, wysiedlenie ludności. Los parafian podzielili również miejscowi duszpasterze. Prawosławni zabrali wówczas łacinnikom kościół. Z tego powodu ośrodkiem duszpasterstwa w czasie okupacji stała się kaplica w Biszczy. Natomiast w jednej części plebanii zamieszkał duchowny prawosławny. Obecnie na terenie parafii mieszka kilkanaście rodzin prawosławnych należących do swojej parafii w Tarnogrodzie.

Do r. 1875 istniał drewniany kościół unicki, który później zamieniono na prawosławny. Na początku w. XX był on bardzo zniszczony. W r. 1912 została wybudowana nowa cerkiew prawosławna wg planów inż. Koczorowskiego z Warszawy. Fundatorem był rząd carski. Po I wojnie światowej świątynię oddano katolikom. W r. 1919 nastąpiło poświęcenie kościoła, pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, przez misjonarzy jezuickich. Kościół częściowo przerobiono w związku z przeznaczeniem go do kultu katolickiego. W czasie II wojny światowej ponownie był zamieniony na cerkiew prawosławną, a w r. 1945 oddany katolikom, po II wojnie światowej remontowany. W r. 1972 i 1974 rozebrano 2 wieże z okresu prawosławia i zbudowano 2 nowe.

Kościół murowany, z zewnątrz wyłożony kremową terakotą, w stylu bizantyńskim (częściowo zatracono cechy tego stylu). Przy prezbiterium znajdują się 2 zakrystie (jedna nowa), na frontonie jedna wieża, wieżyczka na sygnaturkę nad nawą. Ołtarz główny, drewniany, został wykonany w r. 1945. W ołtarzu tym są 4 obrazy: Serca Pana Jezusa, MB Częstochowskiej, Świętej Rodziny i stygmatów św. Franciszka (mal. S. Wałach z Krakowa). Ołtarz boczny po prawej stronie był wykonany w r. 1966. Na chórze muzycznym są 10-gtosowe organy, wykonane przez firmę Jagodzińskiego w r. 1927. Renowacja organów była przeprowadzona w r. 1973. W oknach prezbiterium umieszczono witraże. Na wieży kościelnej są dzwony wykonane w firmie Felczyńskiego i poświęcone przez bpa Jana Mazura w r. 1966. Gruntowny remont świątyni w latach 1995-2000, wykonano: nowe nagłośnienie, naprawę organów, pokryto dach miedzianą blachą, odnowiono wnętrze kościoła.

W 2016 r. wymieniono ołtarz na marmurowy, nastawę ołtarzową oraz przebudowano prezbiterium.

Cmentarz grzebalny

1. Cmentarz rzymskokatolicki w Biszczy, czynny, założony w r. 1919, w kształcie połowy trapezu o pow. 2 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalowymi przęsłami przy metalowych słupach

2. Cmentarz prawosławny, dawniej greckokatolicki w Biszczy, czynny, założony przed r. 1830, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 0,9 ha, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym:
ks. Edward Mierzwa (+2007), ks. Franciszek Mazurek (+2009)

Kaplice na terenie parafii

1. Kościół filialny, pw. Ofiarowania NMP, w Bukowinie.

Kanclerz Jan Zamoyski przeznaczył Akademii Zamojskiej dochód z majątku w Bukowinie. Uczelnia przejęła miejscowość w administrację w r. 1612. Około r. 1637 wystawiono tu kaplicę i dom dla profesorów. Kościół obecnie istniejący wystawiono w latach 1674-1675, a poświęcenia, 20 XI 1676 r., dokonał ks. prof. Abrek. Prawdopodobnie po zamknięciu Akademii Zamojskiej (1784) i zamienieniu kościoła franciszkańskiego w Zamościu na szpital wojskowy (1794) do kościoła w Bukowinie przeniesiono obrazy poklasztorne, które zachowały się do dzisiaj (m.in. z widokiem Zamościa). Restaurowany i przekształcony m.in. w latach: 1817, 1900 i 1930. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, zwęgłowany na węgieł gładki, oszalowany, na kamiennym podmurowaniu. Nawa prostokątna z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od strony północnej zakrystia. Przy nawie od strony zachodniej kruchta z pocz. w. XX. Wewnątrz pozorne sklepienia kolebkowe z zaskrzynieniami wykonane ok. r. 1900 (pierwotnie strop belkowany), wsparte na dwóch słupach. Belka tęczowa fazowana z krucyfiksem i rzeźbami Matki Bożej i św. Jana zapewne z w. XVII. Chór muzyczny nowszy wsparty na dwóch słupach. Szczyt zachodni z okapem. Dach dwuspadowy, lekko załamany, wspólny nad nawą i prezbiterium, pobity gontem, z wieżyczką na sygnaturkę, krytą blachą; nad kruchtą dwuspadowy, nad zakrystią pulpitowy, kryte dachówką. Portal z kruchty do nawy profilowany, z nadprożem w ośli grzbiet, z okresu budowy kościoła; drzwi z pierwotnym zamkiem i okuciami. W elewacji frontowej kruchty dwie nisze z rzeźbami ludowymi śś. Antoniego z Dzieciątkiem i Wojciecha.

Ołtarz główny wykonany w r. 1900 przez W. Bazana, z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z w. XVII lub z pocz. w. XVIII, odnawianym, w predelli obraz św. Jana Chrzciciela nauczającego na puszczy z w. XVII. W ołtarzach bocznych wykonanych w r. 1900 przez Bazana obrazy: świętych i patronów Polski w predelli, w. XVII; Matki Boskiej Anielskiej z r. 1849 ludowy.

Kapliczka z w. XIX, odnawiana. Położona w północno-zachodniej części cmentarza kościelnego. Drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana. Daszek czterospadowy z kopułką, pobity gontem i papą. Wewnątrz rzeźba Chrystusa w Ogrójcu z 1. poł. w. XIX, ludowa.

Cmentarz kościelny otoczony ogrodzeniem drewnianym z tarcic, pokrytym daszkiem gontowym.

W nowszej kap1iczce murowanej rzeźba Chrystusa Frasobliwego z w. XIX, ludowa.

O d p u s t y:

MB Anielskiej (2 VIII),
Ofiarowania NMP (21 XI).

2. Kościół filialny, pw. MB Wspomożenia Wiernych, w Zyniach, z lat: 1998 - 2000, wg projektu inż. archidiec. Ryszarda Wojdy z Biłgoraja, poświęcony, 8 grudnia 2000 r., przez bpa Mariusza Leszczyńskiego

3. Kaplica murowana w Biszczy, wybudowana po ukazie tolerancyjnym w r. 1905. W czasie ostatniej wojny służyła za świątynię parafialną w czasie zajęcia kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa przez prawosławnych.

Ruchy i stowarzyszenia

Kapłani, którzy pracowali w parafii

Proboszczowie:
Ks. Leonard Ligęza (1981-1996), ks. Edward Mierzwa (1996-2007), ks. Ireneusz Fedec (2007-2011)

Wikariusze:
ks. Roman Palonka (1991-1993), ks. Dariusz Blicharz (1993-1998), ks. Bolesław Kuźma (1998-1999), ks. Ireneusz Fedec (1999-2005), ks. Andrzej Skwarek (2005-2008), ks. Jarosław Zawadzki (2008-2013), ks. Paweł Dynaka (2013-2016), ks. Zbigniew Gaca (2016-2020)

Kapłani, zakonnicy i zakonnice pochodzący z parafii

+ ks. Franciszek Mazurek (archidiec. lubelska), o. Czesław Kołpa OFM Cap, o. Dariusz Bryła OFM Cap, br. Oktawiusz Zygmunt OFM, s. Danuta Bulicz ABMV, s. Jolanta Dworniczak SCFN, s. Hanna Łyda CMBB, s. Felicja Kapica CSDP, s. Elżbieta Kapica USJK