Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Skierbieszów

Do parafii należą miejscowości: Drewniki Skierbieszowskie, Hajowniki, Huszczka Duża, Iłowiec, Lipina Nowa, Lipina Stara, Majdan Skierbieszowski, Marcinówka, Osiczyna, Podhuszczka, Podwysokie, Sady, Skierbieszów, Skierbieszów Kol., Szorcówka, Wysokie I, Wysokie II, Zawoda, Zrąb Kol.

W r. 1428 Władysław Jagiełło nadał Skierbieszów biskupom chełmskim. Posiadali oni tutaj swój zamek i często w nim przebywali. Parafia została erygowana 15 IV 1436 r. przez bp. Jana Biskupca i wchodziła w skład dekanatu krasnystawskiego. W granicach parafii skierbieszowskiej znajdował się również teren dzisiejszych parafii: Kalinówka i Łaziska. Uposażona przez biskupów chełmskich w ziemię i dziesięcinę. Pod koniec w. XV, za Jana Olbrachta, dzięki staraniom biskupów chełmskich, miejscowość otrzymała prawa miejskie. W r. 1632 bp Remigiusz Koniecpolski wyniósł parafię do stopnia prepozytury i odtąd proboszczami jej byli kanonicy kapituły chełmskiej. Na początku w. XIX Skierbieszów stracił prawa miejskie. W tym samym wieku prawo własności Skierbieszowa przeszło na rodzinę Dunin Borkowskich, natomiast pod koniec w. XIX właścicielami miejscowego majątku zostali Mościccy (z tej rodziny pochodził prezydent Ignacy Mościcki).

Przy parafii od dawna istniał szpital dla ubogich, który spłonął na początku w. XIX. Nowy budynek, noszący w w. XIX nazwę przytułku dla ubogich, był przystosowany dla 4 osób. Ciężkim okresem w życiu społeczności tutejszej była II wojna światowa. W r. 1942 Skierbieszów i okoliczne wsie zostały wysiedlone przez okupanta, a wielu mieszkańców dostało się do obozów koncentracyjnych. Ofiarom akcji eksterminacyjnych i walk partyzanckich jest poświęcona tablica w kościele parafialnym, podająca 250 nazwisk, a na cmentarzu grzebalnym stoi pomnik poświęcone partyzantom.

W życiu religijnym od dawnych czasów odgrywały znaczną rolę bractwa (od r. 1632 działało bractwo św. Anny, a od r. 1755 różańcowe).

Do w. XIX omawiany teren zamieszkiwali również grekokatolicy, którzy posiadali swoje kościoły w Skierbieszowie i w Sulmicach. Po kasacie unii zamieniono je na cerkwie prawosławne.

Fundatorem pierwszej świątyni parafialnej, pw. Wniebowzięcia NMP i św. Dominika, w r. 1426 był bp chełmski Jan Zaborowski (dominikanin). W w. XVII, w miejscu dawanej świątyni drewnianej, wybudowano kościół istniejący do dnia dzisiejszego. W r. 1743 został konsekrowany przez bp. Józefa Eustachego Szembeka. Mimo wspaniałej przeszłości i długich lat istnienia, kościół nie posiada cennych zabytków sztuki. Wartościowe przedmioty zostały rozgrabione w r. 1828, a w r. 1915 kościół został uszkodzony przez pociski armatnie. Zniszczeń dopełniła ostatnia wojna, kiedy to w r. 1942 kościół zamieniono na magazyn zbożowy.

Kościół murowany z kamienia, jednonawowy, renesansowy. W okresie późniejszym dobudowano przypory dla zabezpieczenia murów. Przy prezbiterium zakrystia, na frontonie wieża z kruchtą w przyziemiu. Wnętrze wyposażone w 5 drewnianych ołtarzy. W barokowym ołtarzu głównym obraz Matki Bożej. Ołtarze boczne po prawej stronie: św. Walentego i św. Anny, zaś po lewej: Przemienienia Pańskiego i Pana Jezusa Ukrzyżowanego. W nawie stoją drewniane ławki i konfesjonały, bez określonego stylu. Na chórze muzycznym znajdują się organy 10-głosowe, wykonane przez Antoniego Szydłowskiego z Wrocławia Prospekt organów i prospektowe piszczałki z 2 poł. w. XVIII. Aparat brzmieniowy z r. 1860 (Stanisława Romańskiego z Lublina). Na wieży kościelnej 2 dzwony poświęcone przez bpa Piotra Kałwę.

W 2007 r. rozpoczął się gruntowny, kompleksowy remont budynku kościoła, plebanii i otoczenia. Wykonano izolację pionową i poziomą fundamentów kościoła. Wyremontowano więźbę dachową oraz zmieniono pokrycie z blachy stalowej na dachówkę ceramiczną karpiówkę. Odtworzono zniszczoną wieżę - dzwonnice pokrywając ją blachą miedzianą z pozłoconymi kulami. Wykonano odwodnienie i opaskę granitową wokół murów świątyni. W 2013 r. zbudowano wokół kościoła mur z cegły, otynkowany i przykryty dachówką karpiówką. Wykonano nową stalową bramę wjazdową i furtki wejściowe. Wykonano też nowe granitowe chodniki wokół kościoła i granitowe schody
z poręczami od ul. Nadrzecznej.

W r. 2016 wyremontowano wnętrze świątyni parafialnej. Wymieniono wszystkie tynki na ścianach i sklepieniu kościoła. Położono nowe instalacje elektryczne i teletechniczne, pomalowano ściany, zamontowano instalację grzewczą, podłogową, zasilaną z wyremontowanej kotłowni na plebanii, wymieniono zniszczoną posadzkę ceramiczną na nową marmurową. Położono polskie marmury Morawica i Bolechowice. Zmieniono aranżację wnętrza powiększając prezbiterium, układ pamiątkowych tablic i stacji drogi krzyżowej. Odnowiono stare stalowe zabytkowe kinkiety i żyrandol oraz uzupełniono brakujące żyrandole i kinkiety nowymi mosiężnymi. Zainstalowano monitory i komputer do prezentacji tekstów i obrazów, Zmieniono stare nagłośnienie na nowe firmy Rduch. Zamontowano nową granitową tablicę pomordowanych parafian w miejsce starej cementowej. Odnowiono i uzupełniono meble w zakrystii. Odrestaurowano pięć obrazów do bocznych ołtarzy. Cztery ołtarze boczne są oddane do pracowni konserwacji zabytków. Artysta malarz Dariusz Piekut namalował do ołtarzy bocznych w kościele parafialnym dwa duże olejne obrazy: Jezusa Miłosiernego i św. Jana Pawła II.

Cmentarze:

1. Rzymskokatolicki, założony przed r. 1817 przy dawnej drodze do Zamościa. Cmentarz wspólny dla ludności obu obrządków katolickich, a po r. 1875 także dla prawosławnych. Ma wygląd wydłużonego czworoboku o pow. 3,66 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalowymi przęsłami przy słupach na podmurowaniu.

2. Kościoła polskokatolickiego w Podwysokiem, nieczynny, prostokąt o pow. 0,056 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupkach

3. Cmentarz z I wojny światowej, w Skierbieszowie, nieczynny, założony w r. 1915, o pow. 0,05 ha, pochowanych jest 50 żołnierzy armii rosyjskiej i 320 żołnierzy armii niemieckiej, otoczony wałem ziemnym z wejściem od strony drogi.

4. Cmentarz z I wojny światowej w Hajownikach, nieczynny, założony w r. 1915, o pow. 0,16 ha, pochowanych jest 1650 żołnierzy armii rosyjskiej.

5. Cmentarz z I wojny światowej w Iłowcu, nieczynny, założony w r. 1915, o pow. 0,08 ha, pochowanych jest 2001 żołnierzy armii austriackiej, otoczony wałem ziemnym

6. Cmentarz z I wojny światowej w Lipinie Nowej, założony w r. 1915, o pow. 0,05 ha, pochowanych jest 336 żołnierzy armii austriackiej oraz 344 żołnierzy armii rosyjskiej, ogrodzony jest płotem z metalowych przęseł przy metalowych słupach oraz wałem ziemnym

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym
ks. Telesfor (+1891), ks. Aleksander Dembicki (+1879), Tadeusz Zygmunt Kłoczewski (+1966), ks. Adolf Wawrzyniak (+2015),
ks. Stanisław Szozda (+2016)

1. Kościół filialny, pw. Św. Izydora, w Wysokiem Skierbieszowskim wg projektu archidiec. Jana Radzika z Zamościa. Kamień węgielny wmurował, 22 VI 1986 r., bp Bolesław Pylak, poświęcenia dokonał, 7 VI 1992 r., bp Jan Śrutwa. Odpust: Niedziela po 12 V

2. Kaplica na cmentarzu grzebalnym z lat: 1792 - 1863, zbudowana wg planu Henryka Marconiego, zdewastowana w latach: 1940 - 45, odbudowana w latach: 1989 - 97 wg projektu Włodzimierza Bentkowskiego z Zamościa.

3. Murowana kapliczka w Osiczynie.