Parafia pw. Św. Stanisława Bpa - Sanktuarium MB Łaskawej Lubaczów

Do parafii należą ulice: Asnyka, Baczyńskiego, Boczna Mazury, Broniewskiego, Cicha, Dąbrowskiej, Dolna, Grunwaldzka, Handlowa, Jana Sobieskiego, Jasna, Kard. Wyszyńskiego, Kochanowskiego, Konery, Kopernika, Kościuszki, Krasickiego, Krasińskiego, Kraszewskiego, Krótka, Kurierów AK, Legionów, Lipowa, 3 Maja, Majora Sucharskiego, Mały Łążek, Matejki, Mazury, Mickiewicza (nr 1-45 i 2-54), Monte Cassino, Myśliwska, Nałkowskiej, Niemirowska, Norwida, Orzeszkowej, Osiedle Jagiellonów (nr 5,5A, 9), Parkowa, Partyzantów, Piłsudskiego, Podzamcze, Polna, Prusa, Tetmajera, Płk. Dąbka, Rejtana, Rynek, Rzeczna, Sienkiewicza, Słoneczna, Słowackiego, Sportowa, Staffa, Starzyny, Techniczna, Unii Lubelskiej (do ul. Konopnickiej), Wyspiańskiego, Żelichówka, Żeromskiego, Żuki

Do parafii należą miejscowości: Dąbków, Dąbrowa, Hurcza, Opaka

I. Dzieje parafii rzymskokatolickiej w Lubaczowie

Początki parafii rzymskokatolickiej w Lubaczowie sięgają czasów króla Kazimierza Wielkiego. Pierwsza wzmianka o miejscowym kościele pw. Świętej Trójcy, Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława BM pochodzi z 1388 r. Parafię uposażył książę mazowiecki i bełski Ziemowit IV. Parafia należała do diecezji przemyskiej, od 1785 r. i była siedzibą dekanatu lubaczowskiego. W 1787 r. została włączona do archidiecezji lwowskiej. W XVI w. istniały przy parafii bractwa: św. Anny i Różańcowe.

Na początku XVII w. zbudowano w Lubaczowie kolejny kościół drewniany, który w 1619 r. poświęcił bp przemyski Stanisław Sieciński. Kościół ten spłonął w 1655 r., ale już wkrótce został odbudowany. Jego wygląd jest znany z protokołu wizytacji kanonicznej bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego z 1744 r. Kościół ten istniał do poł. XVIII w.
W 1754 r. bp Sierakowski postanowił wraz ze starostą lubaczowskim Jerzym Mniszchem wznieść nowy kościół drewniany. Kościół ten, według inwentarza z ok. 1820 r., był budowlą jednonawową, krytą dachem gontowym, z wieżą (sygnaturką) oraz przylegającymi do prezbiterium zakrystią i skarbcem. Wewnątrz świątyni było pięć rzeźbionych, złoconych i polichromowanych ołtarzy, ambona i chrzcielnica. Parafia w 1832 r. liczyła 3489 wiernych.

Pod koniec XIX w. postanowiono wznieść w Lubaczowie nową, murowaną świątynię. Jej projekt wykonał architekt lwowski Jan Lewiński. Budowę kościoła, w stylu neoromańskim i neogotyckim, rozpoczęto w 1898 r., a 27 VIII 1899 r. konsekrował go bp pomocniczy lwowski Józef Weber. W 1904 r. umieszczono w prezbiterium nastawę ołtarza głównego, w stylu neogotyckim, dłuta rzeźbiarza przemyskiego Ferdynanda Majerskiego i nastawy boczne, które wykonał rzeźbiarz F. Wołoszyński z Kańczugi. We wnętrzu świątyni znalazły się także najcenniejsze obiekty z dawnego kościoła: obrazy - św. Anny, Matki Boskiej Lubaczowskiej i Jezusa Milatyńskiego, a także Grupa Ukrzyżowania (rzeźby: Pana Jezusa, Maryi i Jana Ap.), ambona i paramenty liturgiczne.

W 1944 r. cześć archidiecezji lwowskiej znalazła się w nowych granicach Polski. Na skutek tego Lubaczów został stolicą Administratury Apostolskiej ("Archidiecezji w Lubaczowie"), a kościół parafialny - prokatedrą. 13 VIII 1946 r. zamieszkał w Lubaczowie metropolita lwowski abp Eugeniusz Baziak.

II. Obraz Matki Boskiej Łaskawej

Obraz Matki Boskiej Łaskawej, czczony w sanktuarium w Lubaczowie, jest wierną kopią wizerunku, który przed II wojną światową odbierał cześć w katedrze lwowskiej, a obecnie jest przechowywany w skarbcu na Wawelu. Obraz ten został namalowany w 1598 r. przez Józefa Szolc-Wolfowicza, w związku ze śmiercią jego wnuczki Katarzyny Domagaliczówny, którą pochowano na cmentarzu przykatedralnym. Obraz przedstawia Maryję trzymającą na ręku Dzieciątko Jezus na tle panoramy Lwowa z XVI w.; dwaj aniołowie podtrzymują koronę nad głową Maryi; u dołu obrazu klęczy Katarzyna i jej brat z różańcem w ręku. Przed tym obrazem modliła się nie tylko rodzina zmarłej dziewczynki, ale także liczni mieszczanie lwowscy. Obraz zaczął być coraz bardziej sławny. Przed tym obrazem król Jan Kazimierz złożył, 1 IV 1656 r. pamiętne śluby w czasie potopu szwedzkiego. W dniu 12 V 1776 r. abp lwowski Wacław H. Sierakowski dokonał koronacji tegoż łaskami słynącego wizerunku.

Obraz Matki Boskiej Łaskawej był czczony w katedrze lwowskiej do 1945 r. W 1946 r. abp Eugeniusz Baziak zabrał go ze sobą do Polski. 2 II 1974 r. administrator apostolski w Lubaczowie bp Marian Rechowicz umieścił ten wizerunek w prokatedrze w Lubaczowie i podjął starania o jego rekoronację. Dokonał jej Ojciec Święty Jan Paweł II, 19 VI 1983 r., na Jasnej Górze. Następnego dnia obraz, ozdobiony koronami, przewieziono do Lubaczowa i uroczyście wprowadzono do prokatedry. Niebawem wizerunek, w związku z koniecznością jego ponownej konserwacji, został umieszczony w kaplicy w domu biskupim w Lubaczowie, a następnie przewieziony na Wawel w Krakowie.
W dawnej prokatedrze (obecnie sanktuarium) w Lubaczowie, w nastawie ołtarza głównego, umieszczono jego wierną kopię (poświęcona przez Jana Pawła II w 1983 r. na Jasnej Górze) z koronami papieskimi, którą intronizował, 8 XII 1989 r., bp Marian Jaworski.

III. Zabytki

Do najcenniejszych zabytków sztuki sakralnej, przechowywanych w konkatedrze i sanktuarium w Lubaczowie należą:

1. Obraz Matki Boskiej Różańcowej z Dzieciątkiem Jezus z przełomu XVII i XVIII w., malowany na płótnie z koronami i sukienkami. Wizerunek cieszył się wielką czcią parafian lubaczowskich, o czym mówi tradycja oraz wota, składane w podziękowaniu za dary, otrzymane za wstawiennictwem Maryi.

2. Obraz "Chrystusa Ukrzyżowanego wśród dusz czyśćcowych" z 2 poł. XVIII w., najpierw w nastawie ołtarza głównego w dawnej prokatedrze, a obecnie w konkatedrze. Na zasuwie znajduje się obraz patrona parafii św. Stanisława BM w szatach liturgicznych, namalowany w 1910 r. przez wikariusza lwowskiego ks. J. Bryczkowskiego.
W bocznym ołtarzu, po stronie lewej kościoła, znajduje się obraz Matki Boskiej Lubaczowskiej z przełomu XVII i XVIII w., a w bocznym ołtarzu po stronie prawej - obraz św. Anny Samotrzeciej z końca XVII w. W tym też ołtarzu był umieszczony relikwiarz (srebrna trumienka) arcybiskupa halickiego bł. Jakuba Strzemię, a obok, w ścianie - urna z sercem św. abp. Józefa Bilczewskiego (obecnie w katedrze lwowskiej). Dziś w tym ołtarzu są relikwie bł. Jakuba Strzemię, ofiarowane przez metropolitę lwowskiego abp. Mieczysława Mokrzyckiego, a obok w ścianie - relikwie św. J. Bilczewskiego, złożone tam 24 X 2010 r.

3. Wnętrze sanktuarium zdobi polichromia wykonana przez lwowskiego malarza Bronisława Gawlika. W prezbiterium widnieją medaliony z podobiznami polskich świętych i błogosławionych: Stanisława BM, Jadwigi Śląskiej, Jacka, Czesława, Wincentego Kadłubka i Kazimierza królewicza. Na łuku tęczowym jest scena "Ukrzyżowania", na tle iluzjonistycznie przedstawionej panoramy Jerozolimy; poniżej, na gzymsie arkady, napis: "Święty, Święty, Święty".

s. Albertynki, s. Józefitki

Cmentarz grzebalny, parafialny, czynny

Duchowni pochowani w krypcie konkatedry:
bp Jan Nowicki (+1973), bp Marian Rechowicz (+1983), kard. Władysław Rubin (+1990)

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym:
ks. Jan Adamowicz (+1895), ks. Wincenty Kinal (+1909), ks. Jan Dzióba (+1917), ks. Julian Gorysznowicz (+1934), ks. Stanisław Sobczyński (+1960), ks. Michał Orliński (+1966), ks. Jakub Winiarz (+1982), ks. Mikołaj Owsiański (+1991), ks. Jan Dybko (+1992), ks. Władysław Świstowicz (+2003), ks. Bronisław Gwóźdź (+2005), ks. Franciszek Nucia (+2007), ks. Jan Jagodziński (+2015)

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu w Dąbrowie:
ks. Łukasz Krzaczkowski (+2016)

1. Kościół filialny w Dąbkowie z r.1886
2. Kościół filialny w Dąbrowie
3. Kaplica w Szpitalu Rejonowym w Lubaczowie
4. Kaplica w Domu Pomocy Społecznej w Lubaczowie