RYS HISTORYCZNY
Początki parafii rzymskokatolickiej w Lubaczowie sięgają czasów króla Kazimierza Wielkiego. Pierwsza wzmianka o miejscowym kościele pw. Świętej Trójcy, Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława BM pochodzi z 1388 r. Parafię uposażył książę mazowiecki i bełski Ziemowit IV. Parafia należała do diecezji przemyskiej, od 1785 r. i była siedzibą dekanatu lubaczowskiego. W 1787 r. została włączona do archidiecezji lwowskiej. W XVI w. istniały przy parafii bractwa: św. Anny i Różańcowe.
Na początku XVII w. zbudowano w Lubaczowie kolejny kościół drewniany, który w 1619 r. poświęcił bp przemyski Stanisław Sieciński. Kościół ten spłonął w 1655 r., ale już wkrótce został odbudowany. Jego wygląd jest znany z protokołu wizytacji kanonicznej bpa Wacława Hieronima Sierakowskiego z 1744 r. Kościół ten istniał do poł. XVIII w. W 1754 r. bp Sierakowski postanowił wraz ze starostą lubaczowskim Jerzym Mniszchem wznieść nowy kościół drewniany. Kościół ten, według inwentarza z ok. 1820 r., był budowlą jednonawową, krytą dachem gontowym, z wieżą (sygnaturką) oraz przylegającymi do prezbiterium zakrystią i skarbcem. Wewnątrz świątyni było pięć rzeźbionych, złoconych i polichromowanych ołtarzy, ambona i chrzcielnica. Parafia w 1832 r. liczyła 3489 wiernych. Pod koniec XIX w. postanowiono wznieść w Lubaczowie nową, murowaną świątynię. Jej projekt wykonał architekt lwowski Jan Lewiński. Budowę kościoła, w stylu neoromańskim i neogotyckim, rozpoczęto w 1898 r., a 27 VIII 1899 r. konsekrował go bp pomocniczy lwowski Józef Weber. W 1904 r. umieszczono w prezbiterium nastawę ołtarza głównego, w stylu neogotyckim, dłuta rzeźbiarza przemyskiego Ferdynanda Majerskiego i nastawy boczne, które wykonał rzeźbiarz F. Wołoszyński z Kańczugi. We wnętrzu świątyni znalazły się także najcenniejsze obiekty z dawnego kościoła: obrazy - św. Anny, Matki Boskiej Lubaczowskiej i Jezusa Milatyńskiego, a także Grupa Ukrzyżowania (rzeźby: Pana Jezusa, Maryi i Jana Ap.), ambona i paramenty liturgiczne. W 1944 r. cześć archidiecezji lwowskiej znalazła się w nowych granicach Polski. Na skutek tego Lubaczów został stolicą Administratury Apostolskiej ("Archidiecezji w Lubaczowie"), a kościół parafialny - prokatedrą. 13 VIII 1946 r. zamieszkał w Lubaczowie metropolita lwowski abp Eugeniusz Baziak.
OBRAZ MATKI BOŻEJ ŁASKAWEJ
Obraz Matki Boskiej Łaskawej, czczony w sanktuarium w Lubaczowie, jest wierną kopią wizerunku, który przed II wojną światową odbierał cześć w katedrze lwowskiej, a obecnie jest przechowywany w skarbcu na Wawelu. Obraz ten został namalowany w 1598 r. przez Józefa Szolc-Wolfowicza, w związku ze śmiercią jego wnuczki Katarzyny Domagaliczówny, którą pochowano na cmentarzu przykatedralnym. Obraz przedstawia Maryję trzymającą na ręku Dzieciątko Jezus na tle panoramy Lwowa z XVI w.; dwaj aniołowie podtrzymują koronę nad głową Maryi; u dołu obrazu klęczy Katarzyna i jej brat z różańcem w ręku. Przed tym obrazem modliła się nie tylko rodzina zmarłej dziewczynki, ale także liczni mieszczanie lwowscy. Obraz zaczął być coraz bardziej sławny. Przed tym obrazem król Jan Kazimierz złożył, 1 IV 1656 r. pamiętne śluby w czasie potopu szwedzkiego. W dniu 12 V 1776 r. abp lwowski Wacław H. Sierakowski dokonał koronacji tegoż łaskami słynącego wizerunku. Obraz Matki Boskiej Łaskawej był czczony w katedrze lwowskiej do 1945 r. W 1946 r. abp Eugeniusz Baziak zabrał go ze sobą do Polski. 2 II 1974 r. administrator apostolski w Lubaczowie bp Marian Rechowicz umieścił ten wizerunek w prokatedrze w Lubaczowie i podjął starania o jego rekoronację. Dokonał jej Ojciec Święty Jan Paweł II, 19 VI 1983 r., na Jasnej Górze. Następnego dnia obraz, ozdobiony koronami, przewieziono do Lubaczowa i uroczyście wprowadzono do prokatedry. Niebawem wizerunek, w związku z koniecznością jego ponownej konserwacji, został umieszczony w kaplicy w domu biskupim w Lubaczowie, a następnie przewieziony na Wawel w Krakowie. W dawnej prokatedrze (obecnie sanktuarium) w Lubaczowie, w nastawie ołtarza głównego, umieszczono jego wierną kopię (poświęcona przez Jana Pawła II w 1983 r. na Jasnej Górze) z koronami papieskimi, którą intronizował, 8 XII 1989 r., bp Marian Jaworski.