Parafia pw. Świętego Jana Chrzciciela Lipsko k. Zamościa

Do parafii należą miejscowości: Białowola, Białowola Kol., Czarnowoda, Lipsko, Lipsko-Kosobudy, Lipsko-Polesie, Szewnia Górna, Topornica, Zalesie, Zarzecze

Do r. 1864 istniała w Lipsku parafia unicka, następnie powstała parafia prawosławna. Po ukazie carskim w r. 1905 prawie wszyscy prawosławni przeszli na katolicyzm, jednak parafia prawosławna istniała tu aż do I wojny światowej. Natomiast katolicy obrządku łacińskiego zamieszkujący Lipsko należeli, aż do zakończenia I wojny światowej, do parafii kolegiackiej w Zamościu. Parafia rzymskokatolicka w Lipsku została erygowana, 21 IV 1919 r., przez bp. Mariana Fulmana. Powstała na skutek podziału parafii kolegiackiej i została włączona do dekanatu zamojskiego, od r. 1978 funkcjonowała w ramach zamojskiego nowomiejskiego, a obecnie znajduje się w granicach dekanatu krasnobrodzkiego. Po rozparcelowanej ziemi poprawosławnej (dawne uposażenie parafii unickiej) otrzymała ona 15,49 ha gruntów ornych, łąk i placu pod kościół (obecnie jest 12 ha). W okresie międzywojennym było na terenie parafii jeszcze około 10 rodzin prawosławnych. Rozwija się tu kult św. Romana. Ciężkim okresem w dziejach młodej społeczności parafialnej był okres II wojny światowej. W tym czasie wysiedlono Lipsko, pacyfikowano Białowolę (rozstrzelano 52 osoby), wielu ludzi aresztowano lub wywieziono do obozów koncentracyjnych. Obecnie nauczanie religii odbywa się w punktach katechetycznych w Lipsku i Białowoli.

Do II połowy w. XIX istniał w Lipsku drewniany kościół unicki. Kolejny, murowany, wybudowano w latach 1857-1861 z fundacji Konstantego Zamoyskiego. Był on w kształcie krzyża, w stylu bizantyjskim. Po r. 1864 zamieniony na cerkiew prawosławną, a pod koniec I wojny światowej oddany katolikom. 7 VII 1917 r. był rekoncyliowany, w styczniu 1943 r. spalony.

Obecnie istniejący, pw. św. Jana Chrzciciela (poprzednie posiadały to samo wezwanie), został wybudowany w latach: 1949-1950 wg planów inż. mgr Adama Klimka, poświęcony, 4 XII 1950 r. (dodano wezwanie św. Romana), przez ks. Franciszka Zawiszę, konsekrowany, 6 VII 1952 r., przez bpaTomasza Wilczyńskiego. Bp Kałwa święcił kamień węgielny i wmurował Akt Erekcyjny. W latach: 1964-1974 dokończono wieżę, otynkowano kościół z zewnątrz, przeprowadzono remont dachu i malowanie wnętrza.

Kościół murowany z cegły, trzynawowy, przy prezbiterium zakrystia, na frontonie, po prawej stronie wieża, nad nawą dwie wieżyczki; jedna od frontu, a druga bliżej prezbiterium, malowanie kościoła gładkie, w trzech kolorach. Budynek jest wyposażony w 3 drewniane ołtarze wykonane przez miejscowych stolarzy. W ołtarzu głównym są obrazy Chrztu Pana Jezusa i MB Częstochowskiej. Dwa ołtarze boczne poświęcono św. Romanowi i Matce Bożej. W nawie stoją ławki i konfesjonały wykonane przez miejscowych stolarzy, na chórze muzycznym 7-głosowe organy, wykonane w r. 1962 przez Antoniego Grygorcewicza z Warszawy. Dzwon umieszczono na wieży kościelnej (kupiony po II wojnie).

Cmentarz parafialny, rzymskokatolicki, dawniej greckokatolicki i prawosławny, czynny, założony w połowie w. XIX, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 2,3 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalowymi przęsłami.


Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym:
ks. Paweł Groszkowski - grekokatolik (+1863), ks. Paschalis Koskowski (+1920), ks. Wacław Gluziński (+1922), ks. Andrzej Suchara (+1962),
ks. Jan Wnuk, ks. Ryszard Sierkowski (+2011), o. Tichon Kwaśniewski - prawosławny (+ 1908)

1. Kościół filialny, pw. MB Częstochowskiej, w Białowoli, z r. 1982, poświęcona, 18 września 1983 r., przez bpa Piotra Hemperka. Odpust: MB Częstochowskiej (ostatnia niedziela sierpnia)

2. Kościół filialny, pw. Miłosierdzia Bożego, w Zarzeczu, z lat: 1987 - 1994, poświęcony przez bpa zamojsko-lubaczowskiego Jana Śrutwę. Odpust: II Niedziela Wielkanocna

3. Kaplica św. Romana w Lipsku Polesiu. Odpust: Św. Romana (niedziela po 9 VIII).