Parafia pw. Świętego Tomasza Apostoła Majdan Sopocki

Do parafii należą miejscowości: Ciotusza Nowa, Ciotusza Stara, Czarny Las, Majdan Sopocki I, Majdan Sopocki II, Nowiny, Oseredek

W Majdanie Sopockim do czasów I wojny światowej istniała parafia prawosławna, przed r. 1870 greckokatolicka. Do czasu powstania parafii rzymskokatolickiej wierni tego wyznania należeli do parafii łacińskiej w Józefowie Biłgorajskim. Parafię rzymskokatolicką erygował, 31 V 1919 r., bp Marian Fulman. Powstała na skutek podziału parafii Józefów Biłgorajski. Ciężkim okresem była II wojna światowa, kiedy katolikom odebrano kościół i oddano go prawosławnym (1940). Został aresztowany proboszcz, ks. Henryk Blicharski i organista, Jan Gąsiorek (obaj zginęli w Oświęcimiu). W czasie okupacji wierni zbierali się w domu Antoniego Kołodziejczyka, mieszkającego niedaleko kościoła. Kolejny ksiądz, Józef Gonkowski, również został aresztowany, ale na szczęście, po pewnym czasie zwolniono go. Życie parafialne mogło się na nowo rozwinąć po wojnie. W r. 1947 przybyły do Majdanu Sopockiego felicjanki. Początkowo pracowały jako nauczycielki, przedszkolanki, a nawet przez kilka lat jedna z nich była kierowniczką szkoły podstawowej. W r. 1966 postawiono nową plebanię. W r. 1970 wykonano nowe tynki na zewnątrz i renowację dachu na kościele. W r. 1973 został założony nowy cmentarz.

Kościół parafialny, pw. św. Tomasza Ap., wybudowany dla unitów w r. 1835 z fundacji Zamoyskich, w r. 1870 zamieniony na cerkiew prawosławną. Klasycystyczny. Murowany z cegły, otynkowany. Dwudzielny: nawa prostokątna, prezbiterium węższe, również prostokątne, przy nim po bokach dwie zakrystie (z nich jedna zamieniona na przedsionek, zapewne po 1919 r.). Wewnątrz płaskie sufity, otwór tęczowy zamknięty łukiem półokrągłym. Chór muzyczny drewniany nadwieszony. Okna półkoliste. Fasada parawanowa, zwieńczona trójkątnym, ogzymsowanym szczytem, na osi portal w opaskowym obramieniu z gzymsem, nad nim prostokątna płycina. Dachy dwuspadowe, niższy nad prezbiterium; kryte blachą.

Ołtarz główny o charakterze późnobarokowym i dwa ołtarze boczne klasycystyczne, wykonane zapewne przed poł. w. XIX (wszystkie drewniane). W ołtarzu głównym są dwa obrazy: MB Częstochowskiej i Jezusa Zmartwychwstałego.

Na chórze muzycznym są 6-głosowe organy (strojone w r. 1970). Obok kościoła jest murowana dzwonnica (z kamienia), postawiona w r. 1950 w miejsce starej, drewnianej.

1. Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej greckokatolicki i prawosławny, czynny, założony w I poł. w. XIX, w kształcie nieregularnego sześcioboku o pow. 3,1 ha, ogrodzony metalowymi przęsłami przy metalowych słupach i drewnianym płotem

2. Cmentarz obozowy w Nowinach Błódku, nieczynny, związany jest z obozem zagłady żołnierzy AK, założony przez NKWD i UB 1 X 1944 r. Symboliczny cmentarz otoczony jest drewnianym płotem sztachetowym.

Kapłani zmarli pochowani na cmentarzu parafialnym:
ks. Leonard Kapiński (+1925), ks. Franciszek Lewandowski (+1993)

1. Kościół filialny, pw. MB Częstochowskiej, w Ciotuszy, murowany z pustaków i białej cegły, pokryty blachą, poświęcony w r. 1982 przez bpa Zygmunta Kamińskiego.

2. Kościół filialny, pw. Św. Maksymiliana Kolbe, w Oseredku, z lat: 1981-82, murowany z cegły i pustaków, dach kryty blachą, poświęcony w r. 1982. Obok metalowa dzwonnica. Otoczony parkanem.

3. Figury i krzyże przydrożne w Oseredku:

a) Figura kamienna przy szosie Tomaszów - Susiec na polu Stanisława Skroban. Na trzech stopniach postumentu, zakończona krzyżem kamiennym, z r. 1912.

b) Krzyż drewniany przy szosie Tomaszów - Susiec na polu Jana Pogudza. Wykonany z drewna sosnowego z r. 1938.

c) Figura kamienna przy połączeniu dwu dróg: drogi asfaltowej Tomaszów - Susiec i drogi polnej Oseredek - Majdan Sopocki. Na jednym stopniu postumentu, zakończona kamiennym krzyżem, z r. 1905.

d) Figura kamienna przy drodze polnej Oseredek - Majdan Sopocki. Na dwu stopniach postumentu. Na wysokości 180 cm w figurze wnęka, wewnątrz której stoi kamienna figurka Matki Bożej, zakończona jest krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa z r. 1911.

e) Figura kamienna na początku wsi Oseredek przy szosie Tomaszów - Susiec. Stoi na trzech stopniach postumentu. Na wysokości l 80 cm w figurze wnęka, wewnątrz której stoi Figurka Matki Bożej, zakończona jest krzyżem z wizerunkiem Chrystusa, z r. 1908.

4. Figury i krzyże w miejscowości Nowiny

a) Figura kamienna na początku wsi Nowiny przy szosie Tomaszów - Susiec. Na trzech stopniach postumentu. Na wysokości l m w figurze wnęka, wewnątrz której obraz Matki Bożej namalowany na papierze, zakończona jest krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa.

b) Figura kamienna pośrodku wsi Nowiny przy szosie Tomaszów - Susiec, na trzech stopniach postumentu, zakończona krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa, z r. 1909.

c) Figura kamienna przy piaszczystej drodze Nowiny - Józefów, 100 m od młyna nad rzeką Sopot, jednym stopniu postumentu, zakończona krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa.

d) Figura kamienna na pograniczu pól należących do Oseredka i Nowin, 200 m od stacji kolejowej Nowiny, wysokość 3 m., na jednym stopniu postumentu. Na wysokości 1,2 m w figurze wnęka, wewnątrz której figurka Matki Bożej, zakończona jest kamiennym krzyżem, z r. 1920.

e) Krzyż z kapliczką, przy drodze piaszczystej Nowiny - Józefów, ok. 100 m od rzeki Sopot, wykonane z drewna sosnowego. W kapliczce znajduje się drewniana figurka Jezusa Frasobliwego. Na daszku tej kapliczki żelazny krzyż.

5. Figury i krzyże w miejscowości Majdan Sopocki I

a) Krzyż drewniany, na początku wsi Majdan Sopocki przy drodze polnej Oseredek - Majdan Sopocki I, z r. 1957, wykonany z drewna sosnowego, ogrodzony płotkiem z drągów.

b) Krzyż żelazny przy połączeniu dwóch dróg: drogi Tomaszów - Susiec i drogi biegnącej przez Majdan Sopocki I. Na krzyżu umieszczony krucyfiks z półokrągłym daszkiem. Krzyż ten został postawiony przed rokiem 1905. Ludność katolicka była uciskana przez cara, wtedy młodzież wsi Majdan Sopocki I w nocy postawiła ten krzyż jako dowód przywiązania do wiary katolickiej.

c). Krzyż drewniany z kapliczką na terenie zabudowań gospodarskich Józefa Kusiaka w Majdanie Sopockim I, wykonany z drewna sosnowego. Krzyż został postawiony przed rokiem 1910.

d).Figura kamienna, z r. 1938, na końcu wsi Majdan Sopocki I, na dwu stopniach postumentu, na wysokości 1 m wnęka, wewnątrz której krucyfiks, zakończona jest krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa.

6. Figury i krzyże w miejscowości Majdan Sopocki II

a) Figura kamienna na początku wsi Majdan Sopocki II, w odległości 200 m od kościoła, na trzech stopniach postumentu, zakończona krzyżem.

b) Kapliczka na drzewie, z r. 1964, przybita do przydrożnej wierzby na końcu wsi Majdan Sopocki II - Ciotusza Stara, wykonana jest z drewna, wewnątrz obraz Matki Bożej Częstochowskiej oraz dwie figurki aniołów.

7. Figury i krzyże w miejscowości Ciotusza Nowa

a) Kapliczka drewniana z figurą św. Stanisława, na skrzyżowaniu dwu dróg: asfaltowej Ciotusza Stara - Tomaszów Lubelski i piaszczystej Ciotusza Nowa - Krasnobród, wykonana jest z drewna, na kamiennym podwyższeniu o wysokości 50 cm, na czterech słupkach mieści się czworokątny dach kryty gontem zakończony żelaznym krzyżem. Wewnątrz figura św. Stanisława bpa, rzeźbiona w drewnie, pomalowana farbą olejną. Kapliczka ta przed rokiem 1905 stała na polu. W latach: 1905 - 1910 dziedzic Pogudzki postawił tę kapliczkę na skrzyżowaniu dróg.

b) Figura kamienna na początku wsi Ciotusza Nowa, na dwu stopniach postumentu, zakończona krzyżem metalowym z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. Na wysokości 1,5 m z czterech stron figury wgłębienia, w których namalowane postacie świętych.

8. Figury i krzyże w miejscowości Ciotusza Stara

a) Figura kamienna w Ciotuszy Nowej, na stopniach postumentu, na wysokości 2,5 m wnęka, wewnątrz której figurka Matki Bożej, zakończona krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa.

b) Kapliczka w Ciotuszy Starej przy trasie Tomaszów - Biłgoraj na posesji Anny i Stanisława Biszczanik, wykonana z pnia lipy liczącej 300 lat, kryta gontem. Wewnątrz figura Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus rzeźbiona w drewnie. Kapliczka została wykonana własnoręcznie w 1993 roku przez Stanisława Biszczanika.